De reissouvenirs van Lize Helsen

Op vakantie gaan, betekent ook thuiskomen met een koffer vol herinneringen. In ‘Reissouvenirs’ ga ik op bezoek bij reisliefhebbers in binnen- en buitenland. We hebben het over hun leukste reisherinneringen en tastbare souvenirs. In september sprak ik af met Lize Helsen, die tussen het reizen door een tussenstop maakte in Gent.

Lize Helsen studeerde af als seksuologe, werkt als grafisch ontwerpster en fotografe, maar stelt zichzelf liefst voor aan de hand van hoe ze in het leven staat: open, authentiek en avontuurlijk. Samen met man Mathieu en zoontjes Luìz en Milo reist ze de wereld rond. Zo trekt het gezin binnenkort voor vijf maanden naar de Azoren.

Je bent een echte globetrotter. Waarom hou je zo van reizen?

Wat ik zo geweldig vind aan reizen is de ontdekking dat je op 101 verschillende manieren kan leven. De energie rond mensen en plaatsen kan je meteen opslorpen en laten voelen of een plek iets voor jou is. Al reizend leer je bovendien jezelf kennen. Je ontdekt wie je werkelijk bent, los van wat de maatschappij daarvan heeft gemaakt. Verder is de tijd die je als gezin spendeert ontzettend kostbaar. Alleen of met z’n twee vond ik reizen al heerlijk, maar ik geniet er nóg meer van als gezin. Wanneer je reist is de amplitude van geluk ook veel groter. Het ene moment ben je enorm kwetsbaar, het andere voel je je letterlijk on top of the world. Om over de ontmoetingen onderweg nog maar te zwijgen. Reizen is gewoon enorm verrijkend.

en het minst leuke aan op avontuur gaan?

Afscheid nemen, zowel van vrienden en familie thuis, als ter plaatse na een geweldige tijd. Ik hecht me snel en dat is tegelijk zalig en hartverscheurend. Eens terug België, loop ik ook altijd even verloren. Wanneer je reist, transformeer je als persoon snel en intens en dat kan emotioneel vermoeiend zijn. Heb je van het leven on the road geproefd, dan kan je nooit meer aarden in het gewone stramien van het leven. Je hoort nergens meer thuis en toch ook overal.

Wat is je vroegste reisherinnering?

Ik herinner me een strandvakantie in Palma de Mallorca met mijn ouders, zus en babysit. Ik zat toen in de derde kleuterklas, maar buiten het reisgezelschap herinner ik me weinig. Ook Luìz en Milo zullen zich van onze vroegste reizen voornamelijk hun veilige cocon herinneren. Andere concrete herinneringen hebben ze waarschijnlijk niet, maar worden wel op de één of andere manier verinnerlijkt.

Wat was jullie meest recente trip?

We zijn net terug van een maand in de Azoren en trekken er binnenkort opnieuw voor een vijftal maanden heen. In mijn hoofd zit de reis er niet echt op, maar is dit eerder een in between visit in België. We hebben intussen een huisje op een kleine boerderij gevonden waar de kinderen vrij kunnen bewegen en ontdekken, op en rond het veld. Van daaruit gaan we aan een nieuw project werken en lopen onze huidige online jobs ook gewoon door. Bovendien proberen we Balou, onze Berner sennenhond, mee te krijgen. Aan materiële zaken zijn we minder gebonden, maar Balou vijf maanden achterlaten, is moeilijk. (lacht)

wat is op dit moment je mooiste reisherinnering?

Dat is zonder twijfel het jaar dat Mathieu en ik in Saoedi Arabië woonden. Het was de eerste keer dat ik inzag dat er nog zoveel andere manieren bestaan om te leven. We leerden er veel expats kennen die ons inzichten gaven over reizen met kinderen en onze interesse in internationale scholen en world schooling opwekten. Ik leerde er ook een aantal locals kennen met bijzonder boeiende karakters en zag dat onze visie over vrouwen in Saudi Arabië totaal misplaatst was. Achter de muren hebben de vrouwen het voor het zeggen en ze zijn apetrots en adembenemend mooi.

Ik mocht officieel niet werken, maar kon via een omweg toch lesgeven op de vrouwenuniversiteit ter plaatse. Al heb ik uiteindelijk veel meer geleerd van de vrouwen daar, dan zij van mij. (lacht) Hun seksuele en socio-emotionele ontwikkeling is er zo anders dan bij ons en de ervaring leerde me dat je altijd moet openstaan voor wat de andere kant te vertellen heeft. Als jij je open opstelt, zijn de mensen die je leert kennen ook vaak heel open naar jou toe. Op die manier kan je veel te weten komen over een cultuur. Wij gaan steeds uit van het principe dat we van iedereen iets kunnen leren, jong en oud, waar ook ter wereld. Dat heeft ons al ontzettend veel inzichten opgeleverd.

Aan je tijd in Saudi Arabië hield je ook een prachtig souvenir over.

Klopt. Ik kocht er een boek van een meisje dat ook in Saudi Arabië was geweest en er vrouwen fotografeerde zonder abaya, sluier of andere bedekking. Nadien zette ze een flitslicht op de gezichten waardoor de vrouwen onherkenbaar zijn. Ik hou heel erg van de pure foto’s en telkens ik door het boek blader, voel ik me terug in die ontzettend inzichtrijke periode. De vrouwen in het boek werden geportretteerd zoals ik hen ook leerde kennen: in een kort shortje, thuis, terwijl ze naar MTV of YouTube kijken. Ik voelde me tijdens die periode soms wat alleen op de wereld, maar door het boek voelde ik me meteen meer herkend. Het betekent voor mij veel meer dan de typische souvenirs.

“We willen Luìz en Milo laten zien dat de wereld echt aan hun voeten ligt.”

— Lize Helsen

Wat is het grappigste dat je ooit op vakantie meemaakte?

Mathieu en ik hebben een hele voorgeschiedenis van anekdotes met vluchten, paspoorten en andere reisdocumenten, maar het verhaal van het gescheurde paspoort spant toch wel de kroon. Ik vergezelde Mathieu, die het laatste jaar van zijn studies ging werken bij de West Coast Eagles, een Australisch football team. De dag voor vertrek, wilde ik nog snel een kopie maken van mijn paspoort, maar toen ik het thuis van onder het kopieerapparaat haalde, scheurde het. Je had mijn gezicht moeten zien! (lacht) Op de Belgische ambassade vertelden ze dat ik twee weken zou moeten wachten op een nieuw paspoort, maar Mathieu’s stage begon en later vertrekken was geen optie.

We zijn toen in Brussel in allerijl van instantie naar instantie gelopen en verzamelden op twee uur tijd een reeks handgeschreven brieven met tien officiële stempels. Op de vertrekluchthaven wilden ze ons meenemen met het gescheurde paspoort en de begeleidende brieven, maar ze benadrukten dat de kans klein was dat ik Australië binnen zou mogen. Bij de douane in Perth brak het angstzweet me uit. Gelukkig vertelde Mathieu heel rustig en openhartig hoe de vork aan de steel zat. De douaneambtenaren moesten lachen met onze bijzondere onervaren onschuld en - gecharmeerd door onze eerlijkheid - lieten ze ons het land binnen. Het voorval toont dat de grens tussen grappig en angstaanjagend soms vaag is wanneer je reist. En dat alles altijd goed komt, als je eerlijk en rustig blijft.

Verzamelen jullie souvenirs?

Souvenirs verzamelen doen we niet. Wel kopen we af en toe iets om de lokale gemeenschap te steunen. Zo nemen we voor de kinderen nooit speelgoed mee, maar kopen we liever iets bij een winkeltje op straat, dat we nadien weer achterlaten voor iemand anders. Ook qua kleding reizen we liever licht. Hebben we iets tekort, dan kopen we het ter plaatse wel en laten we het nadien ook daar weer achter. Tijdens onze reizen maak ik wel duizenden foto’s die ik nadien in fotoboeken giet. In die foto’s vind ik puurheid, echtheid en authenticiteit ontzettend belangrijk. Ik zal nooit aan de kinderen vragen om bewust te poseren en fotografeer hen altijd in hun spel. Ik wil de wereld documenteren zoals hij is, door hun ogen.

Afsluiten doen we met de vraag die op ieders lippen brandt: is reizen met kleuters, echt zo moeilijk als sommigen beweren?

Ik heb altijd veel gereisd en was er heilig van overtuigd dat ik het zou blijven doen, ook met jonge kinderen. Toen ik zwanger was van Luìz trokken we met twee rugzakken én een dikke buik door Australië. Toen Luìz enkele weken oud was, zaten we in Frankrijk en toen Milo geboren werd, trokken we al snel naar Marokko en daarna naar Tenerife. Al onze reisjes zijn tot nu toe heel vlot verlopen. De kinderen zijn heel flexibel en passen zich verbazingwekkend vlot aan een nieuwe omgeving aan. Met onze levensstijl wil ik laten zien dat mama worden niet hoeft te betekenen dat je je eigenheid als persoon verliest. Ik wil tonen dat je, los van het klassieke levenspatroon, ook je eigen ding kan doen. Wie zich flexibel opstelt en openstaat voor nieuwe indrukken, komt al een heel eind.

Het vraagt wel veel moed en daadkracht om voortdurend tegen de stroom in te zwemmen. Zeker als je schoolgaande kinderen hebt, zuigt de maatschappij je meteen vast in het systeem en dat wordt al snel je comfortzone. Samen de wereld ontdekken, betekent ook dat we de kinderen telkens weer uit die comfortzone trekken en dat is niet altijd even makkelijk. Mensen vragen soms of onze kinderen wel voldoende rust en structuur hebben als we zoveel rondtrekken. Dankzij onze vaste gewoontes en rituelen zijn wij voor hen een warme comfortzone, waar we ook zijn. Dat werkt. En in ruil geven we hen een totale levensvisie mee. Kiezen ze later voor het ‘huisje-boompje-beestje’ dan is dat helemaal oké, maar we willen tonen dat het ook anders kan. Dat de wereld echt aan onze voeten ligt.

Volg Lize’s reisavonturen op de voet via Instagram.